Zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny, znany jako CRM, jest obecnie jednym z największych wyzwań dla polskiego systemu ochrony zdrowia. Raport na temat tego schorzenia wykazał, że kilkanaście milionów dorosłych Polaków boryka się z problemami związanymi z nerkami, sercem czy metabolizmem. Medycy uważają, że konieczne jest zoptymalizowanie systemu leczenia oraz wsparcie pacjentów w radzeniu sobie z chorobą.

W 2023 roku Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) zdefiniowało zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny (CRM) w odpowiedzi na rosnące zagrożenia związane z chorobami metabolicznymi, kardiologicznymi i nerkowymi.

„Amerykanie na opisanie tego zespołu używają skrótu CKM. Nam kojarzy się z karabinem maszynowym. To dobre skojarzenie, bo zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny naprawdę zabija” – stwierdził prof. Grzegorz Dzida, diabetolog z Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, podczas prezentacji raportu dotyczącego CRM.

Przygotowany przez grono specjalistów pod redakcją naukową dr Magdaleny Władysiuk, prezes stowarzyszenia CEESTAHC i wiceprezes HTA Consulting, raport systemowy „Zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny (CRM) jako wyzwanie w opiece nad pacjentami z chorobami cywilizacyjnymi” ma na celu rozpoczęcie dyskusji nad poprawą opieki nad rosnącą grupą chorych z zespołem CRM.

Zgodnie z autorami raportu, celem jego powstania jest inicjowanie dyskusji nad kształtowaniem rozwiązań systemowych, które przyczynią się do poprawy opieki nad coraz większą liczbą pacjentów cierpiących na zespół CRM.

„Zespół CRM prowadzi do uszkodzenia wielu narządów i znamiennie zwiększa ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Charakteryzuje się wieloma różnymi objawami występującymi w przebiegu niewydolności serca, migotania przedsionków, choroby wieńcowej, chorób tętnic obwodowych czy udaru mózgu” – powiedział prof. Przemysław Leszek, kardiolog z Kliniki Niewydolności Serca i Transplantologii Narodowego Instytutu Kardiologii im. Stefana kardynała Wyszyńskiego.

Według statystyk, w Polsce problemami zdrowotnymi związane z otyłością i chorobami serca boryka się kilkanaście milionów osób, co stanowi około 70% dorosłych mieszkańców. Dane wskazują, że blisko 15 milionów dorosłych osób ma nadwagę, a niemal 4 miliony cierpi na otyłość. Ponad 3 miliony Polaków choruje na cukrzycę, a kolejne 3 miliony boryka się z zespołem metabolicznym. Ponad 2 miliony osób cierpi na chorobę niedokrwienną serca, a ponad 1 milion ma niewydolność serca. Przewlekła choroba nerek dotyka ponad 4 milionów mieszkańców. Warto zauważyć, że te choroby są ze sobą powiązane i wzajemnie się napędzają, co przyczynia się do rozwoju kolejnych schorzeń.

„Choroby nerek rozwijają się >>po cichu<<. Jednak, aby terapie – także w ramach CRM – były skuteczne, należy zmienić sposób myślenia: leczenie musi być wspólne, należy patrzeć na pacjenta kompleksowo” – zauważył dr Longin Niemczyk, nefrolog, adiunkt w Katedrze i Klinice Nefrologii, Dializoterapii i Chorób Wewnętrznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego podczas konferencji prezentującej raport.

„To sprawia, że zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny to jedno z największych wyzwań dla systemów zdrowia. Dlatego konieczne jest wsparcie obszaru profilaktyki pierwotnej, które pozwoli ograniczyć zapadalność na schorzenia z zakresu zespołu CRM” – powiedziała główna redaktorka raportu o CRM.

„nie mniej ważne są działania ukierunkowane na jak najlepszą kontrolę choroby i ograniczenie kaskady kolejnych powikłań u osób, u których już rozwinął się zespół CRM. Pomóc w tym może poprawa dostępności do nowoczesnych terapii lekowych w chorobach przewlekłych”.

Dr. Magdalena Władysiuk zwróciła uwagę na duże obciążenie populacyjne i konkretne potrzeby zdrowotne pacjentów.

Jako prezes stowarzyszenia CEESTAHC i wiceprezes HTA Consulting, dr. Władysiuk podkreśliła, że

Autorzy raportu zalecają stosowanie optymalnych metod leczenia i wsparcie pacjentów w radzeniu sobie z chorobą. Konieczne jest także poprawienie integracji świadczeń dla pacjentów z zespołem CRM, którzy doświadczają kolejnych powikłań.

„Marzeniem pacjenta jest to, aby w jednym miejscu uzyskać pomoc. Pacjenci chcą się czuć zaopiekowani i bezpieczni. Musi też być określona diagnoza we wczesnym stadium choroby” – stwierdziła Monika Kaczmarek, prezes zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków.

Ekspertów zauważyli, że problemy zdrowotne związane z zespołem CRM znacząco pogarszają jakość życia pacjentów, wpływając na ich codzienne funkcjonowanie i zdrowie psychiczne. Ta choroba generuje także wysokie koszty opieki zdrowotnej związane z częstymi wizytami u specjalistów, częstymi hospitalizacjami i długotrwałym stosowaniem wielu leków. Dlatego istotne jest skoordynowanie leczenia zespołu CRM, na przykład w ramach opieki podstawowej.

„Przewagą opieki koordynowanej jest to, że pacjent nie musi korzystać z konsultacji z trzema specjalistami, ale jest traktowany jako >>całość<<. Ma koordynatora, który przypomni mu o wizycie, co w danym momencie terapii należy wykonać. Potrzebna jest też większa wymiana informacji między świadczeniodawcami, aby lekarz widział, co robiono w kolejnych fazach leczenia” – powiedziała Magdalena Kołodziej, prezeska fundacji „My Pacjenci”.

Ostatnio w Polsce podejmowano liczne inicjatywy w zakresie profilaktyki, koordynowanego leczenia oraz kompleksowej opieki zdrowotnej, takich jak POZ czy opieka farmaceutyczna. Niestety, ich skuteczność i zasięg są ograniczone, dlatego eksperci uważają, że konieczna jest lepsza współpraca między różnymi specjalizacjami medycznymi oraz zapewnienie ciągłości i spójności świadczeń zdrowotnych.

„Konieczne jest podjęcie kompleksowych działań, które doprowadzą do wypracowania nowych systemowych rozwiązań – integracji (w tym koordynacji) świadczeń, stosowania optymalnych metod leczenia i rzeczywistego, proaktywnego wspierania pacjentów w procesie radzenia sobie z chorobą” – stwierdziła dr Magdalena Władysiuk.

Tradycyjne modele udzielania świadczeń nie spełniają potrzeb osób z chorobami przewlekłymi lub wielochorobowością, co wskazują badania.

Zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny obejmuje wiele różnych układów i narządów, dlatego skuteczne leczenie wymaga integracji świadczeń i koordynacji działań terapeutycznych.

„Kompleksowa opieka nad chorym powinna uwzględniać indywidualne potrzeby i preferencje pacjenta oraz jego aktywny udział w procesie leczenia. Ważne jest także stosowanie leków o kompleksowych mechanizmach działania, oddziałujących na wiele narządów jednocześnie w sposób, który minimalizuje konieczność stosowania skomplikowanych schematów wielolekowych oraz ryzyko interakcji między lekami” – posumował prof. Grzegorz Dzida.

Badania bilansowe dorosłych oraz medycyna pracy mogą odgrywać istotną rolę w profilaktyce, zwłaszcza w diagnostyce niewydolności nerek. Populacyjne badania mogą pomóc w wczesnej identyfikacji ryzyka zespołu sercowo-nerkowo-metabolicznego i umożliwić wczesne interwencje. Zdrowy styl życia, dieta, aktywność fizyczna i kontrola masy ciała od najmłodszych lat są kluczowe dla zdrowia.

Ściągnij raport: CRM_jako_wyzwanie_w_opiece_nad_pacjentami_z_chorobami_cywilizacyjnymi_raport_2024.pdf

Źródło informacji: pap-mediaroom.pl