– Ministerstwo Aktywów Państwowych ogłasza, że przygotowało projekt Kodeksu Dobrych Praktyk Nadzoru Właścicielskiego, mającego na celu ustanowienie nowoczesnych standardów zarządzania spółkami Skarbu Państwa oraz ich spółkami zależnymi. Również trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o zarządzaniu mieniem państwowym, mające na celu profesjonalizację nadzoru właścicielskiego i zapobieżenie nieprawidłowościom zidentyfikowanym podczas audytów spółek z udziałem Skarbu Państwa.

Minister Jakub Jaworowski rozpoczął od krótkiej informacji na temat audytów przeprowadzanych w spółkach z udziałem Skarbu Państwa.

„Jako ważny akcjonariusz reprezentujący interes społeczny, postulowaliśmy przeprowadzenie profesjonalnych i rzetelnych audytów w spółkach nadzorowanych przez Ministerstwo. Po objęciu funkcji ministra, priorytetem było przekazanie spółkom tzw. Listy Modelowej, która zawierała usystematyzowane standardy przeprowadzania audytów oraz kluczowe obszary działalności do zbadania. Większość spółek zadeklarowała zakończenie audytów do końca grudnia” – powiedział minister Jaworowski.

Ministerstwo postanowiło przeprowadzić indywidualne badania audytowe spółek, uwzględniając ich unikalne cechy, strukturę, obszary i rodzaj działalności. Dzięki Listy Modelowej udało się utrzymać wysoką jakość badań oraz ujednolicić sposób prowadzenia kontroli, a audyty były przeprowadzane przez profesjonalne firmy zewnętrzne, co zapewniło ich merytoryczność.

– Minister Jaworowski podkreślił, że wszystkie badania audytowe zostały przeprowadzone zgodnie z zasadami ładu korporacyjnego. Audyty zostały przeprowadzone przez poszczególne spółki, a decyzje o udzieleniu absolutoriów podjęte przez Walne Zgromadzenie/Zgromadzenie Wspólników w oparciu o rekomendacje Rad Nadzorczych. Władze poszczególnych spółek również podjęły kroki prawne, w tym składanie zawiadomień do prokuratury.

Minister poinformował, że do prokuratury zostało złożonych blisko 50 zawiadomień, a liczba ta może jeszcze się zwiększyć. Dodatkowo, blisko 95 członków Zarządów spółek z udziałem Skarbu Państwa nie otrzymało absolutorium.

Minister Jaworowski w swoim wystąpieniu zwrócił uwagę na masowe przypadki nieprawidłowości w działalności różnych spółek. Zapowiedział, że Ministerstwo będzie ścisłe monitorować wdrażanie zaleceń po audytach w spółkach pod jego nadzorem.

Podczas audytów ujawniono liczne przypadki nieprawidłowości w zarządzaniu spółkami, takich jak nieuzasadnione inwestycje, niepotrzebne wydatki i brak właściwego nadzoru ze strony rad nadzorczych. Co gorsza, te nieprawidłowości nie były przypadkowe, lecz stanowiły systemowy problem, wynikający z celowego działania. Minister Jaworowski zapewnił, że sytuacje takie nie powtórzą się, a Ministerstwo będzie monitorować wdrożenie zaleceń poaudytowych.

Szef MAP ujawnił wiele przypadków nadużyć, wskazując na błędy w planowaniu inwestycji, których koszty znacznie przewyższyły początkowe szacunki.

Minister przedstawił przykłady kosztownej megalomanii, takie jak projekty Polimery w Policach i Olefiny w Orlenie, oraz niekompetencji, jak w przypadku budowy elektrowni w Ostrołęce. W innych przypadkach zaobserwowano znamiona korupcji na polityczne zamówienie. Jaworowski przedstawił także przykłady nadużyć w zakresie działalności sponsoringowej, fikcyjnych miejsc zatrudnienia w spółkach, nieuzasadnionej współpracy z organizacjami pozarządowymi i finansowania różnych projektów bez odpowiedniej podstawy prawnej.

Minister podkreślił, że wyniki audytów przeprowadzonych przez spółki z udziałem Skarbu Państwa wskazują na straty oszacowane na co najmniej kilkanaście miliardów złotych, wynikające m.in. z nieudanych inwestycji i nieuzasadnionych wydatków. Wiele spółek pod nadzorem Ministerstwa Administracji Publicznej boryka się z trudnościami finansowymi i potrzebuje programów naprawczych, dlatego pracownicy i kierownictwo Ministerstwa od wielu miesięcy angażują się w udzielanie pomocy tym przedsiębiorstwom.

Wiele przedsiębiorstw boryka się z problemami finansowymi, które mają negatywny wpływ na pracowników i lokalne społeczności. Zdaniem szefa MAP, niektóre spółki z udziałem Skarbu Państwa znalazły się w trudnej sytuacji z powodu nieprzemyślanych inwestycji i megalomańskich decyzji zarządów.

Orlen poinformował, że do tej pory skierował do prokuratury osiem zawiadomień i przygotowuje kolejne. Dwa z tych zawiadomień dotyczą działań lub zaniechań poprzedniego zarządu, które spowodowały straty o wartości ponad 5 mld zł. Dodatkowo, weryfikacja procesu planowania i budowy kompleksu Olefiny III wskazuje na dalsze błędy i nadużycia, które mogą prowadzić do identyfikacji kolejnych miliardowych strat. Spółka prowadzi także kluczowe postępowanie karne z podejrzeniem niezasadnego zaniżania cen paliw i bezprawnego uwolnienia zapasów strategicznych, które spowodowały straty ponad 3,5 mld zł.

Elektrociepłownia w Puławach budowana przez Grupę Azoty pochłonęła już ponad miliard złotych, jednak projekt napotyka na liczne trudności i jest nadal nieskończony. Spółka złożyła zawiadomienie do prokuratury w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa w zakresie umów sponsoringowo-reklamowych oraz umów darowizn, co mogło spowodować szkodę majątkową w wysokości ponad 5,2 mln złotych. Ponadto, Grupa Azoty S.A. zgłosiła podejrzenie popełnienia przestępstwa w związku z umowami o zakazie konkurencji dla kadry managerskiej, które spowodowały szkody majątkowe w wysokości blisko 500 tys. złotych. Niepokojące jest także to, że część tych umów została podpisana po 15 października 2023 r., kiedy Spółka odnotowywała rekordowe straty netto od kilku kwartałów.

Spółki z grupy Enea zaangażowały się w finansowanie i organizację 10 wydarzeń, które wykazywały cechy wsparcia kampanii wyborczej i referendalnej PiS. Inne spółki z udziałem Skarbu Państwa preferowały media przychylnie nastawione do rządu. W przypadku PGE S.A. zaobserwowano wydatki na działania niezgodne z wewnętrznymi regulacjami (sponsoring, reklama, darowizny), które nie przyczyniły się do wzmacniania wizerunku ani rozpoznawalności marki PGE. W funkcjonowaniu Fundacji spółek z udziałem Skarbu Państwa odnotowano liczne nieprawidłowości.

Minister Jaworowski przedstawił nowy projekt Kodeksu Dobrych Praktyk Nadzoru Właścicielskiego, który ma na celu wprowadzenie przejrzystych i nowoczesnych standardów zarządzania spółkami Skarbu Państwa, państwowymi osobami prawnymi oraz ich spółkami zależnymi. Podkreślił, że ważne jest utrzymanie wysokich standardów w relacjach pomiędzy właścicielem a władzami spółki, oraz budowanie wzajemnego zaufania, które jest kluczowe dla rozwoju spółek. Minister jest zdecydowany, aby poprawić nadzór nad spółkami i zapewnić wysokie standardy corporate governance.

Kodeks ma na celu profesjonalizację działań wszystkich uczestników procesu nadzoru nad spółkami Skarbu Państwa, w tym pracowników Ministerstwa, rad nadzorczych i zarządów spółek. Jego celem jest nie tylko ujednolicenie nadzoru, ale także przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym oraz zapobieganie nieprawidłowościom. Minister wyraził nadzieję, że Kodeks stanie się cennym narzędziem także dla spółek nadzorowanych przez inne Ministerstwa, wspierając je w dążeniu do osiągania najwyższych standardów operacyjnych i etycznych.

Kodeks reguluje zadania Walnego Zgromadzenia, Rady Nadzorczej i Zarządu, skupiając uwagę na współpracy pomiędzy organami, wynagrodzeniach oraz kwalifikacjach do władz spółek. Rada Nadzorcza ma nadzorować działalność spółki we wszystkich obszarach, dążąc do wzrostu jej wartości w długim terminie i zapewniając spójność działań inwestycyjnych i rozwojowych z przyjętą strategią. Członkowie Rady Nadzorczej mają zapewniać merytoryczny nadzór nad spółką, przy jednoczesnym uwzględnieniu różnorodności płci oraz niedyskryminacji ze względu na inne cechy.

W przypadku ważnych spółek dla gospodarki państwa oraz innych podmiotów, gdzie jest to uzasadnione stopniem skomplikowania procesu rekrutacji lub specyfiką poszukiwanego kandydata, Kodeks zaleca skorzystanie z usług niezależnego doradcy personalnego (tzw. executive search) lub powołanie komitetu nominacyjnego. Podczas procesu rekrutacji należy skupić się na sprawdzeniu kwalifikacji i predyspozycji kandydatów, a nie tylko na spełnieniu wymogów formalnych.

Konsultacje publiczne projektu Kodeksu potrwają do 18 grudnia, czyli przez 3 tygodnie. Minister zachęca do składania uwag, aby ostateczny dokument był wynikiem konstruktywnego dialogu z przedstawicielami życia gospodarczego. Ponadto poinformował, że w resorcie trwają prace nad nowelizacją ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym, która ma na celu poprawę ładu korporacyjnego.

– Naszym celem jest przywrócenie zaufania do państwa jako racjonalnego i przewidywalnego właściciela, a spółek z udziałem Skarbu Państwa jako partnerów wartych współpracy i nawiązania relacji biznesowych. Wszystkie nasze działania będą zmierzać w tym kierunku, a po dobrych praktykach planujemy wprowadzenie rozwiązań ustawowych, które mają poprawić zarządzanie spółkami z udziałem Skarbu Państwa – oświadczył minister Jaworowski.

– Nawet najlepsza ustawa nie jest gwarancją wysokich standardów i odbudowy zaufania. Aby utrzymać te standardy, konieczne jest zaangażowanie wszystkich uczestników życia gospodarczego i świata polityki. Po wejściu w życie Kodeksu Dobrych Praktyk, Ministerstwo Aktywów Państwowych zalecać będzie jego stosowanie we wszystkich spółkach, nad którymi sprawuje nadzór – oświadczył Jaworowski.

Szef MAP ogłosił, że w ramach projektu planowane jest m.in. zaostrzenie kryteriów doboru członków do Rad Nadzorczych. Projekt nowelizacji ustawy o zarządzaniu mieniem państwowym opracowany przez MAP zostanie poddany publicznym konsultacjom w ciągu najbliższych tygodni. Ministerstwo kończy również prace nad rekomendacjami dotyczącymi równouprawnienia płci w organach spółek z udziałem Skarbu Państwa, gdzie kobiety są niedoreprezentowane.

Informujemy, że komunikaty publikowane są w serwisie PAP w oryginalnej formie dostarczonej przez nadawcę, bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za treść, z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

Informacja dystrybuowana przez: pap-mediaroom.pl